همه چیز در مورد شیشه مشجر، انواع و کاربرد های آن

در دنیای معماری و طراحی داخلی، استفاده هوشمندانه از نور و حفظ حریم خصوصی از جمله چالش‌های مهم به شمار می‌رود. شیشه مشجر یکی از راه‌حل‌های خلاقانه برای پاسخ به این نیاز است؛ ماده‌ای شفاف و در عین حال مات که هم نور را عبور می‌دهد و هم مانع دید مستقیم می‌شود. این نوع شیشه با ظاهر منحصر‌به‌فرد و طرح‌های متنوع، نه‌تنها کاربردی است، بلکه جنبه‌های تزئینی فضا را نیز ارتقا می‌بخشد. از پنجره حمام گرفته تا درهای اداری، شیشه مشجر جایگاه ویژه‌ای در فضاهای مختلف دارد.

 در این مقاله نگاهی دقیق به ساختار، انواع، مزایا، معایب و تفاوت‌های این نوع شیشه با گزینه‌های مشابه می‎اندازیم و همچنین روش نگهداری صحیح از آن را بررسی می‎کنیم. همراه ما باشید.

شیشه مشجر چیست؟

شاید این سوال برایتان پیش بیاد که شیشه مشجر چیست؟ در جواب باید گفت که شیشه مشجر نوعی شیشه است که سطحی بافت‌دار و نامنظم دارد و مانع دید مستقیم می‌شود، اما نور را از خود عبور می‌دهد. این ویژگی، آن را به گزینه‌ای مناسب برای فضاهایی مانند حمام، سرویس بهداشتی و اتاق‌های خصوصی تبدیل کرده است. طرح‌های متنوعی مانند دانه‌دانه، موج‌دار یا یخ‌زده برای شیشه مشجر وجود دارد که علاوه بر کاربردی بودن، جلوه‌ای زیبا و تزئینی نیز به فضا می‌دهد.

ساختمان شیشه مشجر چگونه است؟

شیشه مشجر از نظر ساختار کلی با شیشه معمولی تفاوت چندانی ندارد، اما سطح آن با تکنیک‌هایی مانند سندبلاست، اسیدکاری یا قالب‌زنی به‌شکل ناهموار و مات درمی‌آید. این سطح بافت‌دار باعث می‌شود نور از شیشه عبور کند، اما تصویر پشت آن به‌وضوح دیده نشود. در برخی مدل‌ها فقط یک طرف شیشه دارای طرح مشجر و در برخی دیگر هر دو طرف آن مشجر است.

 ضخامت این نوع شیشه معمولاً مشابه انواع معمولی است، اما در پروژه‌هایی که نیاز به استحکام بالاتری دارند، از نوع سکوریت‌شده آن استفاده می‌شود.

 کاربرد شیشه مشجر چیست؟

شیشه مشجر در فضاهایی استفاده می‌شود که نیاز به نور طبیعی وجود دارد ولی هم‌زمان باید حریم خصوصی حفظ شود. یکی از رایج‌ترین کاربردهای آن در پنجره‌های سرویس‌های بهداشتی، حمام‌ها، راه‌پله‌ها و درهای داخلی ساختمان‌هاست. همچنین در پارتیشن‌های اداری یا شیشه درهای ورودی که نمای داخلی نباید کامل مشخص باشد، از این نوع شیشه بهره گرفته می‌شود. در برخی طراحی‌های مدرن نیز، از شیشه مشجر برای تزئین پنل‌های کابینت، ویترین فروشگاه‌ها، جداکننده‌های فضا و حتی سقف‌های کاذب استفاده می‌شود. علاوه بر این، در مراکز درمانی و آموزشی هم به‌دلیل ایجاد محیطی امن‌تر و خصوصی‌تر، کاربرد آن بسیار رایج است.

 انواع شیشه مشجر که باید بشناسید

شیشه مشجر در انواع مختلفی تولید می‌شود که می‌توانید بسته به نیاز و کاربرد موردنظرتان از آنها استفاده کنید. در ادامه انواع شیشه مشجر را به شما معرفی می‌کنیم:

• شیشه مشجر ساده: سطح این نوع شیشه دارای برجستگی‌های یکنواخت است و بیشتر برای حفظ حریم خصوصی کاربرد دارد. نور را عبور می‌دهد اما دید مستقیم را محدود می‌کند.

• شیشه مشجر طرح‌دار (دکوراتیو):  شیشه مشجر طرح دار دارای طرح‌هایی مانند گل، اشکال هندسی یا نقوش سنتی است و جنبه تزئینی دارد و در درب‌ ورودی، پنجره‌های داخلی یا کابین دوش استفاده می‌شود.

• شیشه سندبلاست: این نوع شیشه مشجر با پاشش شن یا مواد ساینده ساخته می‌شود و دارای بافتی مات و نرم است و طرح یا نوشته دلخواه روی آن ایجاد می‎کنند.

• شیشه حکاکی‌شده (اسید واش): مدل شیشه حکاکی توسط مواد شیمیایی مانند اسید ساخته می‌شود و بافتی یک‌دست و ابریشمی دارد. ظاهر آن لوکس‌تر از سندبلاست است و دوام بیشتری در برابر لک دارد.

• شیشه مشجر رنگی: همان شیشه طرح‌دار یا مات است اما با رنگ‌های متنوع مانند آبی، سبز یا برنزی ترکیب می‌شود. جلوه بصری زیباتری داشته و نور را با رنگ عبور می‌دهد.

• شیشه مشجر دودی: این نوع شیشه مشجر دارای رنگ دودی است و علاوه‌بر زیبایی، به کاهش شدت نور و گرما کمک می‌کند و انتخابی مناسب برای حفظ حریم خصوصی در فضاهای مختلف است.

• شیشه مشجر دوجداره: این مدل از دو لایه شیشه مشجر و یک فضای میانی تشکیل شده که معمولاً با گاز یا هوا پر می‌شود. این ساختار عایق مناسبی در برابر حرارت و صدا ایجاد می‌کند و کارایی انرژی ساختمان را افزایش می‌دهد.

ویژگی ها و مزایای شیشه مشجر

شیشه مشجر مزایای زیادی دارد که آن را به گزینه‌ای محبوب در طراحی فضاهای مسکونی و تجاری تبدیل کرده است. مهم‌ترین ویژگی این شیشه، عبوردهی نور هم‌زمان با جلوگیری از دید مستقیم است؛ به‌عبارتی نور طبیعی از آن عبور می‌کند اما تصاویر به‌صورت واضح دیده نمی‌شوند. همچنین شیشه مشجر ظاهر زیبا و تنوع طرحی بالایی دارد، به همین دلیل نقش تزئینی مهمی نیز ایفا می‌کند. از دیگر مزایای شیشه مشجر، جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید در فضا است.

علاوه بر مزایای گفته شده، شیشه  مشجر در برابر تغییرات دمایی نیز نسبتاً مقاوم بوده و بسته به نوع فرآیند تولید، اغلب سطحی ضد خش یا مقاوم‌تر در برابر ضربه دارند. همچنین به‌دلیل ساختار بافت‌دار، لک‌ها یا اثر انگشت بر روی آن کمتر قابل‌مشاهده هستند که این ویژگی در کاربردهای خانگی یا اداری بسیار مفید است.

نحوه ساخت شیشه مشجر

ساخت شیشه مشجر از روش‌های متنوعی انجام می‌شود که بسته به طرح و کاربرد مورد نظر، انتخاب می‌شوند. یکی از رایج‌ترین روش‌ها استفاده از قالب‌زنی هنگام تولید شیشه مذاب است؛ در این روش، شیشه داغ هنگام خروج از کوره از بین قالب‌هایی عبور می‌کند که طرح‌های خاصی روی آن حک شده‌اند. به این ترتیب سطح شیشه دارای بافت مورد نظر می‌شود. روش دیگر، اسیدکاری یا اچینگ است که در آن سطح شیشه با استفاده از اسیدهای خاص مات و زبر می‌شود. همچنین فرآیند سندبلاست که با پاشش ذرات شن یا مواد ساینده با فشار زیاد انجام می‌گیرد، دیگر از روش‎های تولید شیشه مشجر است. این روش‌ها باعث ایجاد بافت‌هایی روی سطح شیشه می‌شوند که هم خاصیت تزیینی دارند و هم مانع عبور تصویر می‌شوند.

 معایب استفاده از شیشه مشجر

یکی از مهم‌ترین معایب شیشه مشجر کاهش شفافیت است؛ در فضاهایی که نیاز به دید کامل یا ارتباط بصری وجود دارد، این شیشه مناسب نیست. همچنین به‌دلیل وجود بافت سطحی، تمیز کردن برخی انواع شیشه مشجر دشوارتر از شیشه‌های صاف است، به‌ویژه اگر طرح‌ها عمق داشته باشند و گردوغبار یا آلودگی در آن‌ها گیر کند. در برخی موارد نیز اگر شیشه مشجر از نوع معمولی و نازک باشد، ممکن است مقاومت کمی در برابر ضربه داشته باشد. از طرفی، اگر شیشه به‌درستی در فضا نصب نشود، بافت آن باعث شکست ناصاف نور می‎شود و زیبایی کلی فضا را تحت‌تأثیر قرار می‎دهد. به علاوه، قیمت برخی از انواع خاص شیشه مشجر نیز بیشتر از شیشه ساده است، به‌ویژه اگر طرح سفارشی یا ساختار سکوریت‌شده داشته باشد.

چه میزان نور از شیشه مشجر عبور می کند؟

شیشه مشجر در عین حفظ حریم خصوصی، اجازه عبور نور را می‌دهد؛ اما شدت و کیفیت نوری که از آن عبور می‌کند به بافت سطحی و میزان شفافیت آن بستگی دارد. به‌طور معمول، شیشه مشجر بین ۵۰ تا ۸۵ درصد از نور طبیعی را عبور می‌دهد، ولی این عدد به نوع طرح و ضخامت شیشه بستگی دارد. از سوی دیگر، هرچه طرح روی سطح شیشه برجسته‌تر و بافت آن فشرده‌تر باشد، میزان عبور نور کاهش می‌یابد.

شیشه مشجر چه تفاوتی با شیشه سندبلاست دارد؟

شیشه مشجر و شیشه سندبلاست هر دو برای کاهش شفافیت بصری و عبور نور بدون دید مستقیم استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌هایی اساسی دارند. شیشه مشجر معمولاً در فرآیند تولید اولیه با قالب‌های خاص شکل داده می‌شود و سطح آن دارای طرح‌های منظم یا نامنظم است، در حالی‌که شیشه سندبلاست از طریق پاشش ذرات ریز و ساینده روی شیشه معمولی ساخته می‌شود. از نظر ظاهری، شیشه مشجر بافت‌دار و گاهی برجسته است، اما شیشه سندبلاست سطحی صاف و کاملاً مات دارد.

 مقاومت شیشه سندبلاست‌شده در برابر خش معمولاً کمتر از برخی انواع مشجر است، مگر اینکه با لایه محافظ پوشانده شده باشد. همچنین در طراحی داخلی، شیشه سندبلاست معمولاً ظاهری مینیمال‌تر و مدرن‌تر دارد، در حالی‌که شیشه مشجر معمولا جنبه تزئینی بیشتری با طرح‌های متنوع‌تری دارد.

 چگونه از شیشه مشجر نگهداری کنیم؟

برای نگهداری شیشه مشجر باید به تمیزی و سلامت بافت آن توجه شود. برخلاف شیشه‌های ساده که با یک دستمال مرطوب یا شیشه‌پاک‌کن تمیز می‌شوند، سطح شیشه مشجر به‌دلیل داشتن برجستگی و فرورفتگی ممکن است گردوغبار یا لکه‌ها را بیشتر جذب کند. استفاده از برس نرم یا مسواک کوچک برای تمیز کردن طرح‌های ریز و استفاده از محلول‌های ملایم مانند سرکه سفید رقیق‌شده یا آب و صابون پیشنهاد می‌شود. افزون بر این، از به‌کار بردن مواد شیمیایی قوی یا اسکاچ زبر باید خودداری شود، چون سطح شیشه را خراش می‎دهد. توجه داشته باشید اگر شیشه مشجر از نوع سندبلاست یا اسیدی باشد، استفاده از پارچه‌های نرم و بدون پرز برای جلوگیری از باقی‌ماندن رد دست و لکه توصیه می‌شود.

 جمع بندی

در این مقاله توضیح دادیم که شیشه مشجر نوعی شیشه با سطح بافت‌دار است که هم‌زمان نور را عبور می‌دهد و از دید مستقیم جلوگیری می‌کند. این ویژگی آن را به گزینه‌ای کاربردی برای حفظ حریم خصوصی در فضاهایی مانند حمام، دفاتر، راه‌پله‌ها و ویترین‌ها تبدیل کرده است. شیشه مشجر در انواع مختلفی مانند گل‌دار، یخ‌زده، اسیدی و سندبلاست تولید می‌شود و مزایایی چون زیبایی بصری، کاهش تابش مستقیم و مقاومت نسبی دارد.

 با وجود معایبی همچون دشواری در تمیزکاری یا قیمت بالاتر برخی انواع، شیشه مشجر همچنان انتخابی محبوب در معماری و طراحی داخلی به شمار می‌رود.

سوالات متداول